Czyny tuberkulinowe
Ogniska kostne przystawowe (w kłykciach kości udowej, piszczelowej i w rzepce) dają objawy kliniczne i laboratoryjne typowe dla gruźlicy kości (bóle tępe, nasilające się w nocy i po ruchach).
Postać martwicza zaczyna się od ognisk kostnych i prowadzi szybko do niszczenia końców stawowych, zniekształceń (koślawość, szpotawość, nadwichnięcie, skrócenie jednocześnie z przykurczem w zgięciu i ograniczeniem ruchu). Przetoki, zwłaszcza zakażone, powodują szybkie zesztywnienie stawu.
Leczenie zachowawcze postaci wysiękowych, rozpoczęte zanim proces przejdzie na tkankę kostną, może doprowadzić do pełnego powrotu czynności kolana i wygojenia ogniska gruźliczego. Oprócz leczenia ogólnego i farmakologicznego wskazane jest leżenie i wzmacnianie siły mięśni. Po ustąpieniu wysięku przeprowadza się intensywniejsze usprawnianie. Brak poprawy po leczeniu zachowawczym jest wskazaniem do synowektomii (wycięcie błony maziowej), po której wczesnym usprawnianiem można uzyskać pełny powrót ruchów stawu.
Przystawowe ogniska gruźlicze wymagają wczesnego operacyjnego usunięcia, nawet w II okresie (aby zapobiec przebiciu do stawu). Zniszczenie końców stawowych stanowi wskazanie do wycięcia stawu (resectio genus simplex) i usztywnienia. Rozległe zmiany kostne usuwa się usztywniając kolano sposobem nietypowym (,resectio orthopaedica).
Jeżeli po wygojeniu się procesu zapalnego stan elementów kostnych i mięśni jest zadowalający (nie ma skrócenia, stan psychiczny chorego gwarantuje współpracę w czasie usprawniania) i jeżeli wymaga tego zawód chorego, można kolano uruchomić za pomocą plastyki stawu.
Gruźlica stawu skokowego i jego sąsiednich kości może być pomyłkowo rozpoznana jako gościec przewlekły postępujący ze względu na częstą jego lokalizację w tym stawie, a także z zapaleniem nieswoistym. Umiejscowienie ogniska gruźliczego w dolnej przynasadzie piszczeli może dawać objawy radiologiczne i kliniczne podobne jak przewlekłe zapalenie kości, z odczynem okostnowym włącznie. Odczyn ten jest wyraźniejszy przy istnieniu przetok i zakażenia dodatkowego. Węzły chłonne podkolanowe zwykle są powiększone, poza tym ogniska gruźlicze zawierają drobne, typowe dla gruźlicy martwaki.
